توضیحات

بیان مسأله

اسکیزوفرنی بیماری ناتوان ‌کننده‌ای است که تقریباً یک درصد جمعیت جهان را درگیر می‌کند. بر اساس مطالعات انجام‌شده در سازمان بهداشت جهانی بیماری اسکیزوفرنی هشتمین علت اصلی ناتوانی در گروه ۱۵-۴۴ سال در جهان است. از سوی دیگر به دنبال جنبش مؤسسه‌زدایی در غرب و بازگشت بخش‌های گسترده‌ای از بیماران روانی به اجتماع، نقش خویشاوندان در مراقبت و حمایت از افراد با اختلالات روانی بیش از پیش اهمیت یافت. در چنین شرایطی بار مسئولیت مراقبت و درمان بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی بر عهده خانواده قرار می‌گیرد. این موضوع مشکلات فراوانی را در مراقبت و درمان این بیماران ایجاد می‌کند. در حالی که حجم پژوهش‌های انجام‌شده در زمینه آسیب‌شناسی بیماری اسکیزوفرنی بسیار گسترده است، اما عمده این پژوهش‌ها محدود به پژوهش‌های کمّی است و با وجود پژوهش‌های کیفی انجام‌شده، هنوز پیچیدگی مسئله جهان ذهنی اسکیزوفرنی به قوت خود باقی است. در نظام‌های آسیب‌شناسی نیز عمدتاً اسکیزوفرنی به عنوان مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌ها نظیر هذیان، توهم و آشفتگی در گفتار و رفتار شناخته می‌شود. به نظر می‌رسد در این رویکردها تجربه پدیداری بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی غایب است و جهان ذهنی او به وجود یا نبود چند نشانه تقلیل می‌یابد. در حالی که مطابق نظریه روایتی هذیان‌ها در ساختار ذهنی فرد روان‌پریش کارکردی مشخص دارند؛ برای مثال، هذیان می‌تواند عامل نگهدارنده فرد در مقابل حجم گسترده تجارب دردناک او باشد و مانع از فروپاشی روانی او در این شرایط شود.

    اغلب مطالعات در مورد اسکیزوفرنی در کشور ما معدود و محدود می‌باشد بیماری‌های روانی یکی از مشکلات بزرگ جوامع امروزی است، مطالعات متعدد ثابت نموده است که بین عوامل اجتماعی و بیماری‌های روانی رابطه‌ای خاص موجود است. بیماری اسکیزوفرنی امری اجتماعی است، نه تنها به این علت که در اوضاع و شرایط اجتماعی پدید می‌آید، بلکه به این دلیل که ریشه‌های آن در ساختمان جامعه قرار دارد. بیماری اسکیزوفرنی علاوه بر رنج و محدودیت‌هایی که برای فرد ایجاد می کند باعث می‌شود تا فرد در فعالیت‌های اجتماعی و حرفه‌ای خود دچار تبعیض‌هایی به علت انگ بیماری روانی نیز شود، تأثیر اختلالات روانی روی جامعه به دلیل مراقبت از آنها و حمایت‌های فیزیکی و کاهش مولد بودن آنها بسیار مهم است. بار سنگین هزینه‌های درمان و مراقبت از آنها و حمایت‌های فیزیکی و عاطفی که بر دوش خانواده‌های بیماران است و همچنین بار اقتصادی آنها نباید نادیده گرفته شود.